ΕΞΩΛΕΚΤΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

 Πέρα από την δύναμη της επικοινωνίας μέσω της γλώσσας υπάρχει και μια άλλη μορφή εξίσου σημαντική, η λεγόμενη εξωλεκτική επικοινωνία. Άλλωστε ο άνθρωπος από την αρχή της ζωής του πρώτα επικοινωνεί εξωλέκτικα και αργότερα έρχεται η ανάπτυξη του λόγου. Είναι απίστευτο το γεγονός ότι οι άνθρωποι σχηματίζουν μια γνώμη για ένα άλλο πρόσωπο πριν καν αυτό μιλήσει αφού πολλοί από εμάς είμαστε θερμοί υποστηριχτές της άποψης πως η πρώτη εντύπωση είναι και η πιο σημαντική. Και είναι μια άποψη πέρα για πέρα αληθινή αφού οι κινήσεις του σώματος και οι εκφράσεις του προσώπου μας προδίδουν τις προθέσεις μας. Η γλώσσα του σώματος είναι ο καλύτερος εκφραστής των συναισθημάτων μας.

Οι μορφασμοί του προσώπου, οι κινήσεις, οι χειρονομίες, η στάση του σώματος και η αύρα ενός ατόμου είναι στοιχεία από τα οποία μπορούμε να αντλήσουμε πληροφορίες για την προσωπικότητα, την οικονομική, κοινωνική, οικογενειακή  και συναισθηματική του κατάσταση. Ακόμα και τα ρούχα που επιλέγουμε να φορέσουμε κάθε φορά, έχουν να κάνουν με την κάθε περίσταση, θέλουμε να εναρμονίζεται με αυτήν.

Επίσης Σημαντικό ρόλο παίζει η απόσταση που υπάρχει ανάμεσα σε δυο ή περισσότερους συνομιλητές. Αναλυτικά αξίζει να αναφέρουμε ότι  υπάρχουν οι εξής ζώνες: 
η ζώνη οικειότητας που κυμαίνεται ανάμεσα στα 15-46 εκατοστά. Νιώθουμε άνετα όταν μέσα σε αυτή τη ζώνη βρίσκονται πολύ οικεία άτομα, όταν δηλαδή ο συνομιλητής μας είναι φίλος ή ο σύντροφος μας ενώ σε περίπτωση που έρθουν τόσο κοντά μας άγνωστοι άνθρωποι ή άνθρωποι που δεν αισθανόμαστε τόσο οικεία μαζί τους νιώθουμε ανασφάλεια και αμηχανία. Η προσωπική ζώνη που κυμαίνεται ανάμεσα στα 46 εκατοστά και τα 1-2 μέτρα. Πρόκειται για την απόσταση που διατηρούμε στις περισσότερες, καθημερινές κοινωνικές συναναστροφές, όπως για παράδειγμα στον επαγγελματικό μας χώρο η σε μια παρέα κοινών φίλων.
 Η κοινωνική ζώνη που φτάνει μέχρι τα 3-6 μέτρα. Είναι η απόσταση που κρατάμε από ξένους. Ενώ πάνω από τα 3-6 μέτρα περνάμε στη δημόσια ζώνη όταν απευθυνόμαστε σε ακροατήριο.

Όλα αυτά τα στοιχεία είναι μείζονος σημασίας σχετικά με τα μηνύματα εξωλεκτικής επικοινωνίας που στέλνει ο πομπός στον δέκτη και όταν αυτά λειτουργούν με επιτυχία δηλαδή όταν δεν περιορίζεται μόνο στην ικανότητα του να μπορεί κάποιος να εκφράζεται μέσα από το σώμα του, αλλά περιλαμβάνει και την έμφυτη ικανότητα του να διαβάζει τη σκέψη των άλλων και να κατανοεί τα συναισθήματα, έτσι όπως αυτά εκφράζονται «σιωπηλά» μέσα από τη σωματική έκφραση και τη βλεμματική επαφή, τότε υπάρχει χημεία ανάμεσα τους.

Ειδικότερα στην προσωπική σχέση δύο ανθρώπων είναι πολύ σημαντική η εξωλεκτική επικοινωνία.  Η γλώσσα του σώματος μπορεί και συνδέει άνδρες και γυναίκες με ένα βλέμμα, με κινήσεις των χεριών, ένα απαλό άγγιγμα.

Ακολουθώντας τη φύση και το ένστικτο άνδρες και γυναίκες επικοινωνούν μεταξύ τους με ένα κώδικα σωματικό και αλάνθαστο. Η πρώτη προσέγγιση, κοινώς το φλερτ, πολλές φορές επιτυγχάνεται μέσω της εξωλεκτικής επικοινωνίας και πολλές φορές τα βλέμματα και τα χαμόγελα κάνουν το παιχνίδι αυτό πιο συναρπαστικό. Το συναίσθημα κωδικοποιείται και εκφράζεται με διαφορετικό τρόπο από άνθρωπο σε άνθρωπο και πως η αποκωδικοποίηση του μηνύματος αποτελεί τελικά θέμα «χημείας».

Πρώτα απ’ όλα όταν κάποιος ενδιαφέρεται κοιτά στα μάτια επίμονα και με «νόημα» και ο ‘’πομπός’ ανταποκρίνεται κοιτώντας με τον ίδιο ή παραπλήσιο τρόπο’. Δεύτερον όταν νιώθουμε έλξη για κάποιον και  βρίσκουμε ενδιαφέρουσα την συζήτηση μαζί του, τότε αυθόρμητα γέρνουμε το σώμα μας ελαφρά προς το μέρος του… όπως αναφέραμε και παραπάνω βρισκόμαστε στην ζώνη οικειότητας. Ένα ωραίο παράδειγμα είναι το σταυροπόδι της γυναίκας που όταν φλερτάρει είναι προς την μεριά του άντρα.

Η απόσπαση προσοχής, αποτελεί τρίτο σημάδι, το οποίο επιτυγχάνεται μέσω κινήσεων, για παράδειγμα οταν μια γυναίκα παίζει με τα ρούχα της, το κολιέ της ή το δαχτυλίδι της τότε είναι ξεκάθαρο πως προσπαθεί να εστιάσει την προσοχή του άλλου σε συγκεκριμένα σημεία του σώματός της. Ανάλογα με το τι παίζει, επιθυμεί να τραβήξει το ενδιαφέρον προς συγκεκριμένα σημεία του κορμιού της ενώ ένας άντρας όταν ασχολείται με τα ρούχα του θέλει να δείξει «κάτι». Αν π.χ. φτιάχνει τη γραβάτα του θέλει να δείξει ότι είναι σίγουρος και δυνατός για τον εαυτό του απέναντι στην γυναίκα που προσπαθεί να προσεγγίσει.

Η γλώσσα του σώματος έχει τη δυνατότητα να αλλάζει ακολουθώντας πάντα μόνο το ένστικτο των πρωταγωνιστών. Αν μη τη άλλο, η γλώσσα του σώματος δεν είναι μια «ξύλινη» γλώσσα που ακολουθεί πιστά τους κανόνες της, αντίθετα είναι το μέσο που ενεργοποιεί και διαχειρίζεται το ένστικτο και εξυπηρετεί τις λειτουργίες του. Οπότε για να τη διαβάσει κανείς χρειάζεται να βάλει σε λειτουργία τις αισθήσεις του, το ένστικτο του και φυσικά τη φαντασία του!

Σκούρτα Νίκη,

Κοινωνιολόγος