Η θεωρία της σύνδεσης

Η θεωρία της σύνδεσης είναι ένας τομέας της ψυχολογίας που περιγράφει τη φύση της συναισθηματικής σύνδεσης μεταξύ των ανθρώπων. Η ανάπτυξη μιας υγιούς συναισθηματικής σχέσης με άλλους ανθρώπους οδηγεί σε μεγαλύτερη ευτυχία, παραγωγικότητα και σταθερότητα στη ζωή ενός ατόμου. Η θεωρία της σύνδεσης δεν είναι καινούργια, και η έρευνα της είναι αρκετά ισχυρή. Αναπτύχθηκε τη δεκαετία του 1950 από τους ψυχολόγους John Bowlby και Mary Ainsworth και έχει εξελιχθεί και αναπτυχθεί μέχρι σήμερα, περιλαμβάνοντας τη φύση των σχέσεων μεταξύ των μελών της οικογένειας, το ρομαντικό ενδιαφέρον, ακόμα και τις φιλίες.Ο Bowlby και η Ainsworth ανεξάρτητα διαπίστωσαν ότι η φύση με την οποία τα βρέφη καλύπτουν τις ανάγκες τους από τους γονείς τους θα καθορίσει τη «στρατηγική σύνδεσης» τους σε όλη τη ζωή τους.

Τύποι Σύνδεσης

Σύμφωνα με τους ψυχολόγους, υπάρχουν τέσσερις στρατηγικές σύνδεσής που οι άνθρωποι υιοθετούν: η ασφαλής, η αγχώδης, η αποφευκτική, και η αχώδης-αποφευκτική.

Ασφαλής: Άτομα με ασφαλή στρατηγική σύνδεσής είναι άνετα στο να δείξουν ενδιαφέρον και αγάπη. Επίσης, είναι άνετα να είναι μόνα και ανεξάρτητα. Είναι σε θέση να δώσουν σωστή προτεραιότητα στις σχέσεις τους. Μέσα στη ζωή τους τείνουν να βάζουν σαφή όρια και να εμμένουν σε αυτά. Ασφαλείς τύποι σύνδεσης συνιστούν προφανώς καλύτερους ερωτικούς συντρόφους, μέλη της οικογένειας, ακόμα και φίλους. Είναι ικανοί να δέχονται την απόρριψη και να προχωρούν παρά τον πόνο, αλλά είναι επίσης ικανοί να είναι πιστοί και να θυσιάζονται όταν είναι απαραίτητο. Έχουν μικρή δυσκολία να εμπιστευθούν ανθρώπους που είναι κοντά τους, και οι ίδιοι είναι αξιόπιστοι. Σύμφωνα με έρευνες, πάνω από το 50% του πληθυσμού έχουν ασφαλείς συνδέσεις. Η ασφαλής σύνδεση αναπτύσσεται στην παιδική ηλικία από τα βρέφη που καλύπτονται τακτικά οι ανάγκες τους, καθώς και που λαμβάνουν άφθονη ποσότητα αγάπης και τρυφερότητας.

Αγχώδης: Ο αγχώδης τύπος είναι συχνά νευρικός και αγχωμένος σχετικά με τις σχέσεις του. Χρειάζεται συνεχή επιβεβαίωση και αγάπη από το σύντροφό του. Έχει δυσκολία να είναι μόνος ή χωρίς σύντροφο. Συχνά υποκύπτει σε ανθυγιεινές σχέσεις ή σχέσεις κακοποίησης. Έχει δυσκολία να εμπιστευθεί ανθρώπους, ακόμη και αν είναι κοντά τους. Η συμπεριφορά του μπορεί να είναι παράλογη, σποραδική, και υπερβολικά συναισθηματική και διαμαρτύρεται ότι όλοι από το αντίθετο φύλο είναι ψυχροί και άκαρδοι. Οι γυναίκες είναι πιο πιθανό από τους άνδρες να είναι αγχώδεις τύποι. Η στρατηγική της αγχώδους σύνδεσής αναπτύσσεται στην παιδική ηλικία από βρέφη που λαμβάνουν αγάπη και φροντίδα με απρόβλεπτη επάρκεια.

Αποφευκτική: Ο αποφευκτικός τύπος σύνδεσης είναι εξαιρετικά ανεξάρτητος, αυτο-κατευθυνόμενος και πολλές φορές αμήχανος με την οικειότητα. Είναι φοβικοί στη δέσμευση και εμπειρογνωμόνες στον εξορθολογισμό της οπτικής τους έξω από κάθε κατάσταση οικειότητας. Τακτικά διαμαρτύρονται για το αίσθημα "πίεσης" ή "ασφυξίας" όταν οι άνθρωποι προσπαθούν να τους πλησιάσουν πιο κοντά. Σε κάθε σχέση, έχουν πάντα μια στρατηγική εξόδου. Και συχνά κατασκευάζουν τον τρόπο ζωής τους με ένα τέτοιο τρόπο ώστε να αποφεύγεται η δέσμευση ή η πάρα πολύ στενή επαφή. Π.χ. κάποιος που δουλεύει 80 ώρες την εβδομάδα και ενοχλείται όταν η γυναίκα με την οποία σχετίζεται θέλει να τον δει περισσότερο από μία φορά το Σαββατοκύριακο. Οι άνδρες έχουν περισσότερες πιθανότητες από τις γυναίκες να είναι αποφευκτικοί τύποι. Η στρατηγική αποφευκτικής σύνδεσης αναπτύσσεται στην παιδική ηλικία από τα βρέφη που καλύπτονται μόνο μερικές από τις ανάγκες τους, ενώ οι υπόλοιπες έχουν παραμεληθεί (για παράδειγμα, αυτός / αυτή τρέφεται κανονικά, αλλά δεν παίρνει αρκετή στοργή).

Αγχώδης-αποφευκτική: Οι τύποι αγχώδους-αποφευκτικής σύνδεσης (επίσης γνωστοί ως "φοβισμένοι τύποι") συγκεντρώνουν τα χειρότερα χαρακτηριστικά και από τους δύο προηγούμενους τύπους. Οι αγχώδεις-αποφευκτικοί όχι μόνο φοβούνται την οικειότητα και τη δέσμευση, αλλά δεν εμπιστεύονται και επιτίθενται συναισθηματικά σε όποιον προσπαθεί να τους πλησιάσει. Οι αγχώδεις-αποφευκτικοί συχνά περνούν μεγάλο μέρος του χρόνου τους μόνοι και δυστυχισμένοι, ή σε κακοποιητικές ή δυσλειτουργικές σχέσεις. Σύμφωνα με μελέτες, μόνο ένα μικρό ποσοστό του πληθυσμού μπορεί να θεωρηθεί ως αχώδεις-αποφευκτικοί τύποι, και έχουν συνήθως ένα πλήθος από άλλα συναισθηματικά προβλήματα σε άλλους τομείς της ζωής τους (δηλαδή, κατάχρηση ουσιών, κατάθλιψη κ.α.). Οι αγχώδεις -αποφευκτικοί τύποι αναπτύσσονται από κακοποιητική ή τρομερά παραμελημένη παιδική ηλικία.

Όπως με τα περισσότερα ψυχολογικά προφίλ, αυτοί οι τύποι δεν είναι μονολιθικών ιδιοτήτων, αλλά βαθμιαίας φύσης και μερικώς ανεξάρτητοι. Το σημαντικό είναι, ότι μπορεί κανείς να εμφανίσει τάσεις περισσότερων από μίας στρατηγικής, ανάλογα με την κατάσταση και σε διαφορετικές συχνότητες, παρά το γεγονός ότι ο καθένας έχει μια κυρίαρχη στρατηγική. Έτσι, οι "ασφαλείς" τύποι μπορεί να εμφανίζουν κάποιες αποφευκτικές ή αγχώδεις συμπεριφορές, οι "αγχώδεις" τύποι να εμφανίζουν μερικές φορές ασφαλείς συμπεριφορές, κ.λπ. Δεν είναι μία κατάσταση «όλα ή τίποτα». Τόσο οι αγχώδεις τύποι όσο και οι αποφευκτικοί τύποι θα εξακολουθούν να εμφανίζουν ένα συγκεκριμένο ποσοστό στην ασφαλή κλίμακα. Όμως οι αγχώδεις-αποφευκτικοί θα παρουσιάζουν υψηλές επιδόσεις και στους δύο αγχώδεις και αποφευκτικούς τύπους και χαμηλές στην ασφαλή κλίμακα.

ΣΥΝΘΕΣΕΙΣ ΣΧΕΣΕΩΝ

Διαφορετικοί τύποι σύνδεσης τείνουν να διαμορφώνονται στις σχέσεις με προβλέψιμο τρόπο. Οι ασφαλείς τύποι είναι ικανοί να σχετίζονται (ή να χειρίζονται, ανάλογα με την προοπτική) τόσο τους αγχώδεις όσο και τους αποφευκτικούς τύπους. Είναι αρκετά άνετοι με τον εαυτό τους για να δώσουν στους αγχώδεις τύπους όλες τις επιβεβαιώσεις που χρειάζονται και να δώσουν στους αποφευκτικούς τύπους το χώρο που χρειάζονται χωρίς αίσθημα απειλής.

Οι αγχώδεις και οι αποφευκτικοί συχνά καταλήγουν σε σχέσεις ο ένας με τον άλλο πιο συχνά από ότι καταλήγουν σε σχέσεις με το δικό τους τύπο. Αυτό μπορεί να φαίνεται περίεργο, αλλά υπάρχει λογική. Οι αποφευκτικοί τύποι είναι τόσο καλοί στο να σπρώχνουν τους άλλους μακριά ώστε πολλές φορές μόνο οι αγχώδεις τύποι είναι αυτοί που είναι πρόθυμοι να παραμείνουν και να καταβάλλουν επιπλέον προσπάθεια για να τους κάνουν να ανοιχτούν. Για παράδειγμα, ένας άνδρας που είναι αποφευκτικός μπορεί να είναι σε θέση να αποφύγει με επιτυχία την πίεση μιας γυναίκας ασφαλούς σύνδεσης για αυξημένη οικειότητα. Μετά από αυτό, η γυναίκα ασφαλούς σύνδεσης θα δεχτεί την απόρριψη και θα προχωρήσει. Αλλά μια γυναίκα με αγχώδη σύνδεση θα είναι πιο αποφασισμένη να διεκδικήσει έναν άνδρα που την ωθεί μακριά. Θα καταφύγει στο να επιμένει για εβδομάδες ή μήνες μέχρι που τελικά εκείνος θα υποκύψει και θα δεσμευτεί. Αυτό δίνει στον αποφευκτικό άνδρα τις επιβεβαιώσεις που χρειάζεται ότι μπορεί να συμπεριφέρεται ανεξάρτητα όσο  η αγχώδης γυναίκα θα τον περιμένει. Συχνά οι σχέσεις αυτές παράγουν κάποιο μέγεθος δυσλειτουργικής ισορροπίας καθώς πέφτουν σε ένα μοτίβο «κυνηγός-θήραμα», το οποίο και οι δύο ρόλοι του αγχώδους και του αποφευκτικού τύπου χρειάζονται για να αισθάνονται άνετοι με την οικειότητα.

Οι αγχώδεις-αποφευκτικοί σχετίζονται μόνο ο ένας με τον άλλον ή με τους λιγότερο ασφαλείς από τους αγχώδεις τύπους ή τους αποφευκτικούς τύπους. Αυτές οι σχέσεις είναι πολύ ακατάστατες, αν όχι εντελώς κακοποιητικές ή παραμελημένες.

Συμπερασματικά, η ανασφάλεια βρίσκει την ανασφάλεια και η ασφάλεια βρίσκει την ασφάλεια, ακόμη και αν αυτές οι ανασφάλειες δεν φαίνονται πάντα ίδιου τύπου…

Γνωρίζοντας και αλλάζοντας τον τύπο σύνδεσης

Τα καλά νέα είναι ότι το στυλ σύνδεσης μπορεί να αλλάξει με την πάροδο του χρόνου - αν και η διαδικασία είναι αργή και δύσκολη. Η έρευνα δείχνει ότι ένας αγχώδης ή αποφευκτικός που εισέρχεται σε μια μακροπρόθεσμη σχέση με έναν ασφαλή, μπορεί να "βελτιωθεί" στο επίπεδο του ασφαλούς για παρατεταμένο χρονικό διάστημα. Δυστυχώς, ένας αγχώδης ή αποφευκτικός είναι επίσης σε θέση να "παρασύρει" έναν ασφαλή ως προς το επίπεδο της ανασφάλειας του αν δεν είναι προσεκτικός. Επίσης, ακραία αρνητικά γεγονότα της ζωής, όπως ένα διαζύγιο, ο θάνατος ενός παιδιού, ένα σοβαρό ατύχημα, κλπ, μπορεί να προκαλέσουν σε ένα ασφαλή τύπο σύνδεσης να πέσει σε ένα πιο ανασφαλή τύπο σύνδεσης.

Οι ψυχολόγοι Bartholomew και Horowitz υπέθεσαν ένα μοντέλο που δείχνει ότι η στρατηγική σύνδεσης ενός ατόμου αντιστοιχεί στο βαθμό θετικής / αρνητικής αυτο-εικόνα, καθώς και της θετικής / αρνητικής εικόνας των άλλων.

Οι ασφαλείς παρουσιάζουν τόσο θετική αυτο-εικόνα όσο και θετικές αντιλήψεις των άλλων. Οι αγχώδεις τύποι παρουσιάζουν αρνητική αυτο-εικόνα, αλλά θετικές αντιλήψεις των άλλων (εξ ου και η ενδεής συμπεριφορά τους). Οι αποφευκτικοί εμφανίζουν θετική αυτο-εικόνα και αρνητικές αντιλήψεις των άλλων (εξ ου και η αλαζονεία και ο φόβος της δέσμευσής τους), και οι αγχώδεις-αποφευκτικοί εμφανίζουν αρνητικές αντιλήψεις σχεδόν για τα πάντα και για όλους (εξ ου και η αδυναμία τους να λειτουργούν σε σχέσεις).

Χρησιμοποιώντας αυτό το μοντέλο ως χάρτη, μπορεί κανείς να αρχίσει να πλοηγεί τον εαυτό του σε έναν πιο ασφαλή τύπο σύνδεσης. Οι έρευνες δείχνουν ότι οι ασφαλείς είναι σταθερά πιο ευτυχισμένοι και αισθάνονται περισσότερη στήριξη, είναι λιγότερο πιθανό να γίνουν καταθλιπτικοί, είναι πιο υγιείς, διατηρούν πιο σταθερές σχέσεις, και γίνονται πιο επιτυχημένοι από τους άλλους τύπους. Οι αγχώδεις τύποι μπορούν να εργαστούν για την ανάπτυξη τους, δημιουργώντας υγιή όρια όσο και την προώθηση μιας υγιούς εικόνας του εαυτού τους. Οι αποφευκτικοί τύποι μπορούν να εργαστούν στο να ανοίγονται στους άλλους, και να εμπλουτίσουν τις σχέσεις τους με το να δίνουν τον εαυτό τους περισσότερο. Στην βελτίωση των σχέσεων των παραπάνω τύπων, σημαντικό ρόλο κατέχουν οι διάφορες θεραπείες ζεύγους.

Θεραπείες Ζεύγους

Τα ζευγάρια θα πρέπει να ενημερώνονται ότι η συνεργασία είναι ζωτικής σημασίας για τη διαδικασία. Θα πρέπει να έχουν την επιθυμία να τροποποιήσουν ή / και να αλλάξουν τις δυσλειτουργικές συμπεριφορές. Η τιμιότητα και η συναισθηματική ειλικρίνεια είναι ένα απαραίτητο συστατικό για την θεραπεία. Τα αποτελέσματα δεν μπορεί να είναι εγγυημένα. Ο ψυχοθεραπευτής θα παρέχει συνήθως μια εκτενή διαδικασία αξιολόγησης κατά τη διάρκεια της αρχικής συνάντησης. Αυτή η διαδικασία αξιολόγησης ζεύγους συνήθως περιλαμβάνει σε βάθος συγκέντρωση πληροφοριών σχετικά με το παρόν πρόβλημα και την αξιολόγηση των επαγγελμάτων, της εκπαίδευσης, της απασχόλησης, της ανάπτυξης της παιδικής ηλικίας, του οικογενειακού ιστορικού, της κατάχρησης ουσιών, της θρησκείας, των σχέσεων, του ιατρικού, νομικού και ψυχολογικού ιστορικού του παρελθόντος με τη μορφή συνέντευξης. Ο ψυχοθεραπευτής μπορεί στη συνέχεια να εκπονήσει την καλύτερη πορεία σχεδιασμού της θεραπείας. Περαιτέρω ψυχολογικά τεστ και μετρήσεις μπορούν να αναφέρονται αρχικά ή εφόσον παρίσταται ανάγκη κατά τη διαδικασία της θεραπείας.

Οι θεραπευτικές συνεδρίες ζεύγους διαφέρουν ανάλογα με το επιλεγμένο μοντέλο, ή τη φιλοσοφία πίσω από την θεραπεία. Υπάρχουν πολλά μοντέλα για τη θεραπεία ζεύγους με δυσκολίες στη σχέση τους. Αυτά συνήθως χρησιμοποιούν στρατηγικές που περιλαμβάνουν ψυχαναλυτική θεραπεία ζεύγους, θεραπεία ζεύγους αντικειμένου σχέσεων, εγώ αναλυτική θεραπεία ζεύγους, συμπεριφορική θεραπεία ζεύγους, ολοκληρωμένη θεραπεία συμπεριφοράς ζεύγους, και γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία ζεύγους.

Ψυχαναλυτική θεραπεία ζεύγους

Η ψυχαναλυτική θεραπεία επιχειρεί να αποκαλύψει ανεπίλυτες συγκρούσεις της παιδικής ηλικίας με τα γονικά σχήματα και πως οι συμπεριφορές αυτές είναι μέρος των σημερινών προβλημάτων της σχέσης. Η ψυχαναλυτική προσέγγιση τείνει να αναπτύξει μια κατανόηση των διαπροσωπικών αλληλεπιδράσεων (στο παρόν) σε σχέση με την πρώιμη ανάπτυξη. Η επιτυχία στην ανάπτυξη των πρώιμων σταδίων υπαγορεύει τη μελλοντική συμπεριφορά των διαπροσωπικών σχέσεων. Ο βασικός πυρήνας του μοντέλου αυτού ασχολείται με τη διαδικασία του διαχωρισμού και της εξατομίκευσης (η διαμόρφωση ενός ξεχωριστού, διακριτού εαυτού) από τις αλληλεπιδράσεις μητέρας-παιδιού κατά την παιδική ηλικία. Ένα κρίσιμο μέρος του μοντέλου αυτού είναι η ενδοβολή. Η διαδικασία της ενδοβολής περιλαμβάνει την ενδοσκόπηση του αντικειμένου αγάπης (μητέρα). Η αναπτυξιακή διαδικασία της ενδοβολής αποτελεί τη βάση μιας ασυνείδητης εκπροσώπησης των άλλων (αντικειμένων) και είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη μιας ξεχωριστής και καθορισμένης αίσθησης του εαυτού. Η ψυχαναλυτική προσέγγιση αναλύει τις συζυγικές σχέσεις και την επιλογή συντρόφου ως προερχόμενης από τη σχέση γονέα-παιδιού κατά τη διάρκεια των αναπτυξιακών σταδίων του παιδιού.

Θεραπεία ζεύγους αντικειμένου σχέσεων

Το μοντέλο αντικειμένου σχέσεων δημιουργεί ένα περιβάλλον ουδετερότητας και αμεροληψίας για να κατανοήσουμε τις διαστρεβλώσεις και τις ενδοψυχικές (εσωτερικευμένες) συγκρούσεις που κάθε σύντροφος συνεισφέρει στη σχέση με τη μορφή δυσλειτουργικών συμπεριφορών. Αυτό το μοντέλο προτείνει ότι υπάρχει μια συμπληρωματική τοποθετημένη προσωπικότητα μεταξύ των ζευγαριών που είναι ασυνείδητη και πληροί ορισμένες ανάγκες. Αυτό το μοντέλο υποστηρίζει την άποψη ότι μία "μητρική φιγούρα" είναι το βασικό κίνητρο για την επιλογή και τη σύνδεση του συντρόφου. Επιλέγοντας μια "μητρική" φιγούρα προκαλείται περαιτέρω καταστολή (μη-ανάπτυξη) των τμημάτων της προσωπικότητας που δεν ήταν καλά ανεπτυγμένες (που αναφέρονται ως "χαμένα μέρη"). Αυτή η καταπίεση προκαλεί δυσκολίες στις σχέσεις.

Εγώ αναλυτική θεραπεία ζεύγους

Οι Εγώ αναλυτικές προσεγγίσεις χρησιμοποιούν μεθόδους για να ενισχύσουν την ικανότητα επικοινωνίας σημαντικών συναισθημάτων στη σχέση του ζευγαριού. Αυτό το μοντέλο προτείνει ότι η δυσλειτουργία προέρχεται από την ανικανότητα του ασθενούς να αναγνωρίζει τη μισαλλοδοξία και την ακύρωση των ευαισθησιών και των προβλημάτων σε μια σχέση. Σύμφωνα με το μοντέλο αυτό, υπάρχουν δύο μεγάλες κατηγορίες προβλημάτων. Η πρώτη κατηγορία προβλημάτων σχετίζεται με τη δυσλειτουργία που ασκήθηκε στη σχέση από τα τραύματα και τις εμπειρίες της πρώιμης παιδικής ηλικίας. Η δεύτερη περιλαμβάνει την αντίδραση του ασθενούς στις δυσκολίες και μια αίσθηση αναξιότητας (μια προσωπική αίσθηση ότι κάποιος δεν αξίζει κάτι). Η ντροπή και η ενοχή ενός ασθενούς είναι σημαντικοί παράγοντες καταβύθισης των σκέψεων της αναξιότητας.

Συμπεριφορική συζυγική θεραπεία

Οι συμπεριφορικοί συζυγικοί θεραπευτές έχουν την τάση να βελτιώνουν τις σχέσεις μεταξύ ενός ζευγαριού με την αύξηση των θετικών αλληλεπιδράσεων και τη μείωση της συχνότητας των αρνητικών και τιμωρητικών αλληλεπιδράσεων. Το μοντέλο αυτό εστιάζει στην επίδραση που έχει το περιβάλλον στη δημιουργία και τη διατήρηση της συμπεριφοράς στη σχέση. Η συμπεριφορική αλληλεπίδραση μεταξύ των συντρόφων ρέει συνεχώς και το προηγούμενο ιστορικό μπορεί να επηρεάσει τις αλληλεπιδράσεις της σχέσης. Η συμπεριφορική θεραπεία σε γενικές γραμμές βασίζεται στην ιδέα ότι όταν ανταμείβονται ορισμένες συμπεριφορές, ενισχύονται. Το ποσοστό των ανταμοιβών (θετικών ενισχυτών) που λαμβάνονται σε σχέση με το ποσοστό της αποτρεπτικής συμπεριφοράς συνδέεται με την αίσθηση δυσαρέσκειας ενός ατόμου από τη σχέση του.

Ολοκληρωμένη συμπεριφορική θεραπεία ζεύγους

Η ολοκληρωμένη συμπεριφορική θεραπεία βοηθάει τα ζευγάρια με τη βελτίωση της αλληλεπίδρασης της συμπεριφοράς, την επικοινωνία, και τις ικανότητες των ζευγαριών για δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων. Η ολοκληρωμένη συμπεριφοριστική θεραπευτική προσέγγιση εξετάζει τη λειτουργία του ζευγαριού και είναι πιο ευέλικτη και εξατομικευμένη σε συγκεκριμένα προβλήματα σε σχέση με τη συμπεριφορική συζυγική θεραπεία. Αυτή η προσέγγιση εξετάζει τα προβλήματα και τις αλληλεπιδράσεις που είναι επαναλαμβανόμενες (πράξεις που γίνονται επανειλημμένα και προκαλούν προβλήματα στη σχέση).

Γνωστική συμπεριφορική συζυγική θεραπεία

Ο θεραπευτής γνωστικής προσέγγισης εκπαιδεύει και ευαισθητοποιεί σχετικά με τις αντιλήψεις, παραδοχές, αποδόσεις ή πρότυπα της αλληλεπίδρασης μεταξύ του ζευγαριού. Το κεντρικό θέμα για την κατανόηση της συζυγικής συζήτησης στη γνωστική συμπεριφορική θεραπεία βασίζεται στο συμπεριφορικό συζυγικό μοντέλο θεραπείας. Η συναισθηματική και συμπεριφορική δυσλειτουργία ενός ζευγαριού σχετίζεται με ακατάλληλη επεξεργασία των πληροφοριών (ενδεχομένως "άλματα σε συμπεράσματα," για παράδειγμα) και αρνητικές γνωστικές εκτιμήσεις. Αυτό το θεραπευτικό μοντέλο προσπαθεί να ανακαλύψει τους αρνητικούς τύπους σκέψης που οδηγούν σε αρνητικές συμπεριφορές και προκαλούν δυσφορία στη σχέση.

Συναισθηματικά εστιασμένη θεραπεία

Η συναισθηματικά εστιασμένη θεραπεία βοηθά τους ασθενείς να αναγνωρίσουν, να αξιολογήσουν, και να εκφράσουν τα συναισθήματα που σχετίζονται με δυσφορία. Αυτό το μοντέλο βλέπει το συναίσθημα και τη γνωστική λειτουργία (σκέψη) ως αλληλένδετα και ότι το συναίσθημα είναι ένας πρωταρχικός «οδηγός» της διαπροσωπικής έκφρασης. Το κύριο θέμα της συναισθηματικά εστιασμένης θεραπείας είναι ότι η δυσφορία του ζευγαριού πηγάζει από τις ανέκφραστες και μη αναγνωρισμένες συναισθηματικές ανάγκες. Η δυσλειτουργία προκύπτει από τις αρνητικές αλληλεπιδράσεις από τα συναισθήματα που δεν έχουν γνωστοποιηθεί από κάθε σύντροφο.

Συζυγική θεραπεία διαρθρωτικής στρατηγικής

Οι θεραπευτές διαρθρωτικής στρατηγικής θα αμφισβητήσουν τις υπάρχουσες αρνητικές αντιλήψεις και θα παρουσιάσουν εναλλακτικές δυνατότητες και συμπεριφορές. Οι εν λόγω εναλλακτικές συμπεριφορές ενθαρρύνουν τις θετικές εντυπώσεις, βάσει ρόλων. Αυτό το μοντέλο βλέπει την εξέλιξη της σχέσης σε αναπτυξιακά στάδια. Σύμφωνα με το μοντέλο αυτό, η δυσφορία του ζευγαριού αντικατοπτρίζει τις δυσκολίες αντιμετώπισης μηχανισμών που σχετίζονται με αλλαγές ζωής είτε περιβαλλοντικές ή προσωπικής αλλαγής. Παρά την δυσαρέσκεια από τη σχέση, το ζευγάρι θα έχει την τάση να αντιστέκεται στις αλλαγές, να διατηρεί την υφιστάμενη κατάσταση, και να προσπαθεί μέσω της βασικής λειτουργίας του να κρατήσει το παρόν σύστημα.

Μετά τη θεραπεία

Η θεραπεία διαρκεί συνήθως αρκετούς μήνες ή περισσότερο, ανάλογα το μοντέλο και το πρόβλημα. Μόλις το ζευγάρι έχει αναπτύξει επαρκείς ικανότητες και έχει εμφανιστεί ένα βελτιωμένο επίπεδο λειτουργίας του που ικανοποιεί και τους δύο, τότε η θεραπεία μπορεί να τερματιστεί. Η επίγνωση της πρόληψης της υποτροπής των συμπεριφορών και των υποτροπιάζουσων συμπεριφορών είναι σημαντική. (Οι υποτροπιάζουσες συμπεριφορές αναφέρονται στην επιστροφή στις συμπεριφορές που το ζευγάρι προσπαθεί να αλλάξει ή να εξαλείψει.) Οι ασθενείς ενθαρρύνονται να επιστρέψουν στη θεραπεία αν εμφανιστούν συμπτώματα υποτροπής. Οι επισκέψεις παρακολούθησης προόδου και η μακροχρόνια ψυχολογική θεραπεία μπορεί να διευθετηθεί μεταξύ των μερών, εφόσον αυτή αποφασιστεί από κοινού ως αναγκαία και ωφέλιμη.

Ο κύριος κίνδυνος της θεραπείας ζεύγους είναι η έλλειψη βελτίωσης ή η επιστροφή σε δυσλειτουργικές συμπεριφορές. Αυτά συνήθως δεν συμβαίνει, εκτός αν υπάρχει κάποια αποτυχία στις δεξιότητες που έχουν μάθει και έχουν αναπτύξει κατά τη διάρκεια της θεραπείας, ή αν ένα πρόσωπο είναι ανθεκτικό σε μακροπρόθεσμες αλλαγές.

Μια κανονική εξέλιξη της θεραπείας ζεύγους είναι η ανακούφιση των συμπτωμάτων από τις συμπεριφορές που προκαλούν συζυγικούς καβγάδες, δυσφορία, και δυσκολίες. Το ζευγάρι αποκαθίσταται σε υγιέστερες αλληλεπιδράσεις και οι συμπεριφορές ρυθμίζονται ώστε να παράγουν μια πιο ευτυχισμένη ισορροπία αμοιβαίων κατάλληλων αλληλεπιδράσεων. Οι ασθενείς που είναι ειλικρινείς και λογικοί, με προθυμία να αλλάξουν τείνουν να έχουν καλύτερα αποτελέσματα. Οι ασθενείς συνήθως αναπτύσσουν δεξιότητες και αύξηση της ευαισθητοποίησης που προωθεί υγιέστερες αλληλεπιδράσεις στη σχέση.