ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΣΧΕΣΗ

Όλοι μας είμαστε λίγο πολύ ανταγωνιστικοί. Στο σχολείο μικροί, στη δουλειά μας αργότερα, σε κάποια δραστηριότητα που μας αρέσει,  ανταγωνιστικοί με τους φίλους μας, ακόμη και με τα αδέρφια μας. Όμως τι γίνεται όταν ο ανταγωνισμός εισβάλλει και στην ερωτική μας σχέση? Αυτό θα εξετάσουμε σήμερα.

1)    Και καταρχήν, υπάρχει ανταγωνισμός στη σχέση μεταξύ δύο ερωτικών συντρόφων? Και σε ποιες μορφές τον βρίσκουμε?

Να πούμε ότι ανέκαθεν υπήρχε ανταγωνισμός εφόσον υπήρχε και υπάρχει ανταγωνισμός μεταξύ των δύο φύλλων. Βέβαια η ένταση και οι διαβαθμίσεις του εξαρτώνται τόσο από την προσωπικότητα και την ιδιοσυγκρασία των δύο μελών της σχέσης όσο και από πρακτικές συνθήκες. Ας δούμε όμως σε ποιες μορφές μπορούμε να συναντήσουμε τον ανταγωνισμό σε μία σχέση:

·        Ανταγωνισμός στη γνώση. Ποιος είναι εξυπνότερος, πιο μορφωμένος, πιο ενημερωμένος, πιο σοφός

·        Στην συναισθηματικότητα. Ποιανού τα αισθήματα είναι πιο αυθεντικά και πιο σημαντικά και άρα πρέπει να προηγούνται έναντι των συναισθημάτων του άλλου

·        Στην αναγνώριση. Ποιος δικαιούται περισσότερη αναγνώριση για το πόσα προσφέρει στη σχέση σαν εργαζόμενος, γονιός ή σύζυγος

·        Ανταγωνισμός στο σεβασμό. Ποιος είναι πιο δοτικός, ο ήρωας της σχέσης, ο πιο ώριμος και άρα αυτός που αξίζει τον περισσότερο σεβασμό

·        Στη συμπάθεια και στη λύπηση. Ποιος είναι πιο ευαίσθητος, έχει θυσιαστεί περισσότερο, έχει παραμεληθεί ή κακοποιηθεί, έχει υποφέρει κι ανεχτεί τα περισσότερα

·        Ανταγωνισμός για χρόνο και προσοχή. Ποιος έχει περισσότερες υποχρεώσεις να διεκπεραιώσει, λιγότερο χρόνο για να αφιερώσει στον εαυτό του και άρα διεκδικεί χρόνο και προσοχή από τον σύντροφό του που τον παραμελεί

·        Ανταγωνισμός στην επίλυση προβλημάτων. Ποιος είναι αυτός που συνήθως προσφέρει λύσεις στα προβλήματα που προκύπτουν και είναι πιο αποδοτικός

·        Στο σχεδιασμό του μέλλοντος. Ποιος έχει καλύτερη οπτική για τα πράγματα, είναι πιο οργανωτικός, πιο διορατικός και πιο δημιουργικός για την προοπτική της σχέσης και της οικογένειας

·        Στην επικοινωνία. Ποιος είναι καλύτερος ακροατής, αντιλαμβάνεται τις ανάγκες του συντρόφου του, μεριμνά περισσότερο για εκείνον

·        Και τέλος, ανταγωνισμός στις κοινές υποχρεώσεις. Ποιος είναι καλύτερος στην διαχείριση των οικονομικών, στις δουλειές του σπιτιού, στην διαπαιδαγώγηση των παιδιών

Σε αυτό το σημείο να πούμε ότι ο ρόλος της γυναίκας στις ανεπτυγμένες κοινωνίες έχει πλέον εμπλουτιστεί ιδιαίτερα και από τις επαγγελματικές της δραστηριότητες, με αποτέλεσμα να διαταραχθούν οι ισορροπίες που υπήρχαν σε περασμένες κοινωνίες και να αναζητηθούν νέες ισορροπίες για την σημερινή πραγματικότητα. Έτσι εκεί που σε κάποιους τομείς παραδοσιακά ο άντρας «δικαιούταν» την αναγνώριση ως αυτός που φέρνει τα χρήματα στην οικογένεια, ήταν ο πλέον ενημερωμένος και μορφωμένος, υπεύθυνος για την λύση των προβλημάτων, τον σχεδιασμό του μέλλοντος κ.τ.λ., ενώ η γυναίκα απαιτούσε την αναγνώριση ως η πλέον ευαίσθητη και παραμελημένη, καλύτερος γονέας, αποκλειστικά υπεύθυνη για την διαχείριση του νοικοκυριού κ.τ.λ., τώρα οι ρόλοι εναλλάσσονται. Πολλές γυναίκες πλέον σπουδάζουν, κάνουν καριέρα, φέρνουν πολλά χρήματα στον οικογενειακό προϋπολογισμό, ίσως και περισσότερα από τους άντρες τους, κάτι που αναγκάζει τους συζύγους να συμμετέχουν πιο ενεργά στις υποχρεώσεις του σπιτιού και των παιδιών. Οι μεν σύζυγοι νιώθουν να χάνουν την πρωτοκαθεδρία τους ως οι κουβαλητές του σπιτιού και αρχηγοί των αποφάσεων ενώ οι γυναίκες νιώθουν ότι έχουν υπερφορτωθεί από την πίεση των πολλαπλών τους ρόλων ως εργαζόμενες, μητέρες και νοικοκυρές.

2)    Πώς μπορούν οι αρνητικές επιπτώσεις από τον ανταγωνισμό να επηρεάσουν την σχέση ενός ζευγαριού?

Η διαρκής ένταση και ο ανταγωνισμός σταδιακά επιφέρουν διατάραξη στην επικοινωνία μεταξύ του ζευγαριού, έλλειψη εμπιστοσύνης ενώ αρχίζουν και αναπτύσσονται συναισθήματα θυμού, εχθρότητας και αποστροφής. Οι διαπληκτισμοί γίνονται χρόνιοι, υπάρχει δυσαρμονία και διαφωνία σε πολλαπλά επίπεδα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αδυνατεί το ζευγάρι να επιλύσει προβλήματα που προκύπτουν και που φωνάζουν για λύση, να αδυνατεί να σχεδιάσει από κοινού το μέλλον της οικογένειας. Οι αλληλοκατηγορίες, οι προσβολές και οι λεκτικές επιθέσεις γίνονται συνήθεια, εξασθενίζουν τα αισθήματα κατανόησης, αναγνώρισης της προσφοράς του άλλου και τρυφερότητας, ενώ παύουν πια να συγχωρούν και να ξεχνούν τα λάθη του άλλου. Έτσι και οι δύο σύντροφοι αναπτύσσουν άγχος, ίσως και κατάθλιψη, εφόσον διαρκώς βρίσκονται σε αμυντική θέση κι αναγκάζονται να κρύβουν τα συναισθήματά τους. Μπορεί ακόμη και κάποια στιγμή να αναζητήσουν την φυγή από το αδιέξοδο είτε με την απομάκρυνση από την κοινή εστία είτε αποκτώντας εξάρτηση από κάποια ουσία ή συνήθεια. Σε περίπτωση που υπάρχουν παιδιά μπορεί να τα χρησιμοποιήσουν σαν όπλα ή σαν θύματα ενός πολέμου. Σταματούν πια να περνάνε καλά και να διασκεδάζουν μεταξύ τους και η υπερβολή τους ακολουθεί σε κάθε τους αντίδραση.

3)    Πώς μπορούν οι τηλεθεατές μας να καταλάβουν ότι ο ανταγωνισμός έχει κάνει την εμφάνισή του στην σχέση τους?

Σε κάποια από τις εξής περιπτώσεις:

·        Συμφωνείτε με τον σύντροφό σας να κάνετε κάτι, αλλά όταν έρχεται η ώρα γι’αυτό το παραμελείτε και οι δύο ή το ξεχνάτε, ή διαφωνείτε για ότι είχατε συμφωνήσει από πριν, με αποτέλεσμα να μην γίνεται τίποτα τελικά.

·        Νιώθετε ότι φοβάστε πλέον να κάνετε διάλογο ή μια συζήτηση με τον σύντροφό σας.

·        Ο σύντροφός σας δεν διατηρεί οπτική επαφή όταν συζητάτε μαζί του για κάτι που θεωρείτε ότι έχει κάνει λάθος.

·        Νιώθετε ότι δεν έχετε καμία διάθεση να υπαναχωρήσετε ή να αλλάξετε την γνώμη σας για ένα θέμα στο οποίο έρχεστε αντιμέτωποι

·        Είστε και οι δύο ανίκανοι να τελειώσετε μία διαφωνία σας για ένα θέμα ερχόμενοι σε κάποιας μορφής συνεννόηση.

·        Πιάνετε τον εαυτό σας να σκέφτεστε αν θα χάσετε ή θα κερδίσετε σε μία συζήτηση πριν ακόμη αυτή ξεκινήσει

·        Νιώθετε ότι παρίστασθε σε μία δίκη όπου είστε ο κατηγορούμενος και ο σύντροφός σας ο κατήγορος ή το αντίθετο.

·        Εμφανίζεστε και οι δύο στα μάτια του κόσμου σαν το τέλειο ζευγάρι χωρίς προστριβές ενώ μέσα σας ξέρετε ότι δεν είναι έτσι. Νιώθετε απόμακροι, παραμελημένοι και αγνοημένοι.

·        Αρχίζετε να έχετε προβλήματα και διαφωνίες στην διεκπεραίωση των κοινών σας υποχρεώσεων( σπίτι, δουλειά, παιδιά κ.τ.λ. ) χωρίς κάποιον προφανή λόγο. Νιώθετε σαν μονάδα κι όχι σαν μια ομάδα που έχει κοινούς στόχους.

·        Ενώ έχετε συμφωνήσει να επουλώσετε τα τραύματα στη σχέση σας και να εδραιώσετε ένα πιο υγιές περιβάλλον για την οικογένειά σας ανατρέχετε συνεχώς και οι δύο στα λάθη του παρελθόντος και δεν προχωρείτε μπροστά.

4)    Και τέλος, ποιες καινούριες συμπεριφορές πρέπει να υιοθετήσει ένα ζευγάρι προκειμένου να μειώσει τον ανταγωνισμό στη σχέση του?

Καταρχήν πρέπει ο καθένας για τον εαυτό του να προσπαθήσει να κατανοήσει την τάση του για τον ανταγωνισμό, να αναρωτηθεί από πού προέρχεται ανατρέχοντας στο παρελθόν του και το οικογενειακό περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσε. Κατόπιν να αξιολογήσει τον ανταγωνισμό αυτόν: τι του προσφέρει, πώς επηρεάζει την σχέση του, τι ανάγκες του καλύπτει, πόσο σημαντικό είναι για τον καθένα να ανταγωνίζεται για να διεκδικεί πράγματα. Στη συνέχεια θα πρέπει να επαναπροσδιορίσει τον εαυτό του και τις συμπεριφορές του, εφόσον καταλήξει ότι ο ανταγωνισμός είναι επιζήμιος για την σχέση του και τελικά δεν καλύπτονται οι ανάγκες του. Θα πρέπει όλοι μας να είμαστε ανοιχτοί στην επικοινωνία με τον σύντροφό μας, να εδραιώσουμε την εμπιστοσύνη, την κατανόηση και τον σεβασμό μεταξύ μας, να αφήσουμε πίσω μας το παρελθόν, να είμαστε ανοιχτοί στην αλλαγή και την ωριμότητα, να ανταλλάσσουμε με τον σύντροφό μας αναγνώριση για την προσφορά του καθένα στην σχέση, να χρησιμοποιούμε το χιούμορ και το χαμόγελο στις ιδιοτροπίες και τις συνήθειες του άλλου, να αποβάλλουμε τον θυμό και την αρνητική ενέργεια από μέσα μας, να αναπτύξουμε την συναισθηματική μας ανεξαρτησία και να μην αγκιστρωνόμαστε στον σύντροφό μας για να έχουμε λόγο ύπαρξης, να μοιραζόμαστε την δύναμη, τον έλεγχο και την επίλυση των προβλημάτων μαζί του, προσπαθήστε να αναγνωρίσετε τα λάθη σας και όπου υπάρχει ανάγκη για αλλαγές, και αν δείτε ότι δε μπορείτε μεταξύ σας να χειριστείτε την κατάσταση απευθυνθείτε για βοήθεια σε κάποιο ειδικό. Σε τελική ανάλυση, δοκιμάστε την συνεργασία κι όχι τον ανταγωνισμό.